فصل 9 بخش دوم : نقشه کتابخانه معلولین جسمی راضیه عرفانی
نمای خارجی ساختمان کتابخانه : اگر بخواهد جالب و خوب شود، باید نماد بین المللی در دسترس بودن را نشان دهد . همچنین باید با حروف به اندازه کافی بزرگ به طور واضح مشخص شود تا از یک فاصله معقول قابل رویت باشد این حروف در شب باید با چراغ روشن شوند . این مزیت بیشتری در تبلیغ وجود کتابخانه خواهد داشت. در یک محیط دانشگاهی ، محل کتابخانه باید با تابلو نشان داده شود. حتی در یک شهر با یک شهرک بزرگ علایم هدایتی را نیز می توان درست در مجاورت کتابخانه ترتیب داد. این اقدامات همچنین به معلولین شنوایی کمک می کند تا بدون کمک خواستن از دیگران کتابخانه را پیدا کنند . این کار نه تنها احساس مستقل بودن به آنها می دهد ، بلکه برای کسانی که دارای معلولیت شنوایی هستند و احتمالا مشکلات ارتباطی دارند نیز مفید خواهد بود.
تسهیلات پارک ماشین. اگر کتابخانه محوطه پارک ماشین خودش را داشته باشد ، تعداد معقولی فضا باید برای معلولین رزرو شود. فضایی که به خوانندگان معلوا عضو کتابخانه اختصاص داده می شود معمولا باید عریض تر و به حد کفایت باشد تا به معلولین حرکتی امکان حرکت با وسایلی که با آن ها راه می روند، و به آن هایی که برای رسیدن به اتومبیل خود باید از صندلی چرخدار پیاده شوند بدهد. حداقل عرض پیشنهادی 60/3 متر فضای پارکینگ برای معلولین باید تا آنجا که ممکن است نزدیک مدخل کتابخانه باشند. این کار نه تنها مسافتی را که معلولین باید طی کنند کوتاه می کند، بلکه خطرات ناشی از حرکت در میان ماشین های پارک شده را نیز به حداقل می رساند.
نقشه و ساختار راهنما:مسیر پارک ماشین تا کتابخانه باید به نحو مطلوبی مسطح باشد. اگر چنین چیزی ممکن نبود، باید تا جایی که زمین اجازه می دهد شیب کم باشد. سطح جاده نباید از سنگهای کوچک و شل ساخته شده باشد. این وضعیت نه تنها حرکت کردن از روی آن را دشوار می سازد ، بلکه هنگام افتادن صدمات جدی ایجاد مب کند . میله های فلزی نباید در مسیر قرار داده شوند، چون آن ها برای کسانی که از وسایل کمکی برای راه رفتن استفاده می کنند ایجاد خطر می کنند. ارتفاع راه نباید آنقدر از محیط اطراف بالاتر باشد که صندلی های چرخدار از لبه آن عبور نکند. لبه راه باید با ایجاد یک ناهمواریمشخص شود تا نابیناها نیز بتوانند آن را پیدا کنند. لبه راه باید در شب یا با لامپهای فلورست به خوبی روشن باشد یا یک نوار درخشان در امتداد لبه راه وجود داشته باشد. محوطه واقعی پیاده روی در مسیر نباید با تیرها یا تابلوها مسدود شود و باید از موانع موقتی مانند سطل های زباله ، کیسه های آشغال، و نردبان خالی باشد
درب ورودی ساختمان: ساختمان های جدید کتابخانه باید طوری طراحی شوند که برای داخل شدن به ساختمان مجبور به عبور از پله ای نباشیم متاسفانه ، در بسیاری از ساختمان های بسیار قدیم کتابخانه ها چندین پله در مسیر درب ورودی اصلی آنها وجود دارد که برای افرادی که مشکلات حرکتی جسمی شدید دارند موانعی ایجاد می کند. راه حل دیگر ایجاد یک سطح شیب دار در امتداد پله هاست . این شیب نباید خیلی تند باشد ، و باید سطحی غیر لغزنده داشته یاشد. این سطح شیب دار باید ترجیحا مسدود باشد، تا محافظی در برابر هوای سرد باشد. در هر دو کناره سطح شیب دار باید نرده ی دستگیره وجود داشته باشد. در(های) درب ورودی اصلی کتابخانه باید تا آنجا که ممکن است سبک و ، ترجیحا برقی باشد. اگر اختلاف سطحی بین داخل و خارج ساختمان وجود دارد باید به جای پله یا پله ها ، یک آستانه ی "تغییر ناپذیر" یا سطح شیب دار ملایم داشته باشد . در باید به اندازه کافی عریض باشد که امکان ورود صندلی چرخدار وجود داشته باشد . حداقل عرض پیشنهادی 1 متر است.
نمای داخلی :هنگام کشیدن نقشه یک ساختمان که معلولین با مقداری راحتی بتوانند از آن استفاده کنند دو موضوع اصلی را باید در نظر گرفت . باید برای معلولین حرکتی این امکان وجود داشته باشد که در یک ساختمان چند طبقه ، با استفاده از راه پله از طبقه ای به طبقه دیگر بروند. کسانی که صندلی چرخدار دارند بدون اینکه صندلی خود را ترک کنند ، باید قادر به دسترسی به تمام فضاهای عمومی باشند.
لغات درس:
Entrance sign: تابلوهای ورودی Exterior: نمای خارجی
Symbols: علامت ها Physically Handicapped: معلولین جسمی
Interior: داخلی Proviso:شرط ، قید
Predict: پیشگویی کنند Mobility: تحرک
Relevancy : بستگی Non-slip surface: سطح غیر لغزنده
Adapting: تطبیق Rehabilitation measuresاقدامات توانبخشی :
Barriers : موانع Impairment :تضعیف
Relevant : مناسب Recreational :تفریحی Ambulant : معلولین گردنده Facilities : تسهیلات
ترجمه فصل هشتم بخش اول صفحه اول ص101 سجاد زنده دل
کتابخانه یک نهاد اجتماعی است که عهده دار حفظ و انتشار فرهنگ و تمدن بشری است که در کتابها وجود دارد. این یکی از رسانه های مهم برای ارتباطات گسترده است که نه تنها برای ادامه وجود نهادها بلکه برای تشویق و رشد و توسعه ی آنها در آینده لازم است. در حقیقت تمام تلاشهای ما باید در مسیر انجام این وظایف کتابخانه هدایت شود و به این اهداف تنها زمانی نایل می شویم که با علمی ترین و اقتصادی ترین شیوه برنامه ریزی می کنیم و آن را به اجرا در می آوریم. یکی از ویژگی های یک کتابخانه که آن را از بسیاری از سازمان های دیگر متمایز می سازد این است که آن یک سازمان غیر انتفاعی (NFP ) است . این حقیقت نتایج مهمی به دنبال دارد. ویژگی دیگر کتابخانه ها خدمات و جهت گیری آموزشی آنهاست. تا چندی پیش، یکی از اصول کتابداری این بود که خدماتی که یک کتابخانه ارائه می داد مجانی بود. به بیان دیگر، انتظار پرداخت پول مستقیم از طرف عضو، بابت خدماتی که ارائه می شود ، نبود . امروزه همگام با تغییر وضعیت اقتصادی جهان ، این معنا با توجه به انواع خدماتی که گروههایی از اعضا داده می شود به زیر سوال رفته است. شاید به مرور زمان ، از کتابخانه ها خواسته شود تا خدمات را " در ازاء دریافت پول" ارائه کند. این کتابخانه را به بخش انتفاعی نزدیکتر خواهد کرد، اما قبل از اینکه چنین اتفاقی بیفتد، بیشتر کتابخانه ها و کتابداران تلاش می کنند تا با توجه به مقدار پولی که دریافت می کنند بهترین خدمات رایگان ممکن را ارائه کنند.هر کتابخانه (به استثنای چند کتابخانه بخش خصوصی) بخشی از یک سازمان بزرگتر است. مثلا کتابخانه مدرسه بخشی از آن مدرسه است هر سازمانی باید کسی را داشته باشد که امور را به خوبی اداره ، و این چیزی است که مدیریت به آن می پردازد. البته، بشر به مدت هزاران سال است که چیزها را اداره می کند، اما مکتب های مدیریت و مدیریت بازرگانی پدیده های جدیدی هستند. این مکتب ها تنها به این دلیل به وجود آمده و به توفیق دست یافته اند، که افرادی که در آنها تعلیم دیده اند به نظر می رسد در بهتر اداره کردن امور موفق تر از آن کسانی بوده اند که در جریان اصول مدیریت نبوده اند.
لغات درس:
Organization= سازمان
Acquaintآشنا کردن ، آگاه کردن =
Authoritarian = استبدادی
Manager = مدیر
devote=وقف- صرف
Facilities تسهیلات =
Centralizationتمرکز =
Decentralizationعدم تمرکز =
Informal غیر رسمی =
Operations = فعالیت ها
Unconsciously = ناخودآگاهانه
Direct= مستقیما، به طور مستقیم
بسیاری از کتابداران بی تجربه بخش مرجع از لحظه ای می ترسند که کسی در برابرشان بایستد و از آنها بپرسد چه کسی ، چه چیزی ، چه زمانی ، کجا ، چگونه یا چرا ؟ هیچ سوال مرجعی این شش مقوله را با هم ندارد .
بعضی وقتها یکی از آنها کافی یا بسیار هم زیاد است .
با این حال نیازی نیست برای کارشناس که بداند جوابی وجود دارد ممکن است جوابی وجود نداشته باشد .
راز پیدا کردن منبع مرجعی که درستی جواب در آن نهفته است .
فعالیت ها روز مره در بیشتر کتابخانه های مرجع ، کتابدار بر مجموعه ی منابع مرجعی که شناخته شده است و در بخش خاصی از کتابخانه قرار دارند متکی است .
کتاب های مرجع برای اغلب اعضای آن آشناست ، واژه نامه ها و دایر المعارف ها در بسیاری از خانه ها یافت می شوند .
همچنین در بسیاری از کتابخانه ها بسیاری از نمایه ها از طریق کامپیوتر قابل دسترس است و بعضی از خانه ها از طریق کامپیوترهای شخصی به دایره المعارف دسترسی دارند .
این مفهوم که کتاب مرجع تنها کتابی است که به عنوان مرجع جداه شده در یک بخش خاص دیگر اعتبار ندارد .
هر چیزی در کتابخانه از مجلات ادواری گرفته تا نسخه های خطی و عکس ها بخشی از مجموعه مرجع واقعی محسوب می شود همان گونه که کتابخانه در سطح ملی یا بین المللی این گون است
یک منبع مرجع منبعی است که صرف نر از شکل یا مکان در آن پاسخ یا پاسخ های لازم بد ست می آید .
با این وجود این برداشت که کتاب مرجع چیزی است مربوط به گذشته گمراه کننده خواهد بود
در بهبوه ی جستجوی اطلاعات اشکال سنتی رضایت بخش تر هستند و باید قبل از اینکه دانشجو یا کتابدار به اشکال دیگر بروند کاملا بر آن مسلط باشند .
فرد باید یه پیچیدگی های یک فهریت چاپی قبل از اینکه شخص تعیین کند مناسب است یا نه آگاه باشد . نیاز نیست که بگوییم موثر تر است که همان نمایه را از طریق جستجوی هزینمند انجام دهد .
در ابتدا لازم است تا مبانی اولیه را درک کنیم در این مورد منظور اشکال کتاب مرجع پایه است .
هیچ پایانی برای این لیست های انتخاب که بیانگر برخی توافق ها درباره مجموعه منابع مرجع وجود ندارد .
به همین نسبت همچنین لیست هایی هم برای سایر اشکال مرجع هم وجود دارد از پایگاههای اطلاعاتی تا ویدوها .
نهایتا بهترین مجموعه مرجع پایه کارا مجموعه ای است که به تک تک کاربران و کتابداران خدمت کند.
تعیین اینکه این فهرست پایه شامل چه چیزهای است یکی از علایق خدمات مرجع فعال است .
سیستم های رده بندی کتابخانه که کمتر به کار آمده
در الحاق به DDC و LCC بسیاری از دیگر سیستم های رده بندی کتابخانه ای برخی برای مجموعه های عمومی و بقیه برای مجموعه های تخصصی یا موضوعی گسترش یافته است در عصر جدید. در ذیل بحث مختصری درباره اصول و ویژگی های تعدادی از نظامهای رده بندی کتابخانه ای می آید.
رده بندی گسترش پذیر (EC):رده بندی گسترش پذیر در ابتدا برای آتینیوم بستون طراحی شد. بعدها کاتر ارزش آنرا به عنوان یک رده بندی جامع کتابخانه دریافت و با چندین تغییر و اصلاح با انتشار یک طرح رده بندی در سال های 1893 تا 1891 در دسترس کتابخانه های دیگر گذاشت.
این طرح رده بندی دربردارنده هفت نوع رده بندی با درجات مختلفی از نظر کامل بودن است. هفتمین رده بندی برای مجموعه ای ده میلیون جلدی طراحی شده است. متأسفانه کاتر قبل از کامل کردن آن از دنیا رفت. ساز و کار یا حمایت سازمانی برای به روز کردن این طرح رده بندی وجود نداشت. کتابخانه ها برای مدتها از پذیرش این سیستم دست کشیدند. اهمیت اصلی EC بر این حقیقت استوار است که آن به عنوان قاعده ای جهت توسعه LCC به کار رفت.
اصول اصلی. با درک این موضوع که یک کتابخانه روستایی و یک کتابخانه ملی نیازهای بسیار متفاوتی دارند. کاتر تصمیم گرفت سیستممی ایجاد کند که بتواند نیازهای کتابخانه ها را در هر اندازه ای برآورده کند. بنابراین EC در هفت نسخه آماده شد که سطح تکمیل شدن جزئیاتش رو به فزونی داشت.
برای مرتب کردن بخش های فرعی هر طبقه اصلی، کاتر مدعی است که از یک نظم تکاملی پیروی می کند؛ یعنی قرار دان بخشهای فرعی هر موضوع به ترتیبی که فرضیه تکاملی به نوعی در ظاهر رده بندی اختصاص یافته است.
رده بندی دهدهی جهانی(UDC):رده بندی دهدهی جهانی اقتباسی از DDC بود. UDC در ابتدا به منظور تألیف یک نمایه رده بنید شده برای یک فهرست کتابشناسی بین المللی که تمام انتشارات از جملمه کتابها و مقالات مجلات ادواری را فهرست می کند ایجاد شد. این طرح در سال 1895 توسط موسسه بین المللی کتابشناختی (IIB) که در بروکسل است، که بعدها به اتحادیه بین المللی مراکز استناد تبدیل شده، به اجرا رآمد. پل اوتلت و هنری لافونتین بلژیکی که مسئولیت طرح اولیه UDC را به عهده داشتند تصمیم گرفتند تا سیستم جدید را بر اساس DDC قرار دهند.
به عنوان یک ازار نمایه سازی این به جزئیات بسیار بیشتر و ویژگی های کاملاً مشروح نیاز دارد. IIB اجازه ملویل دیویی را برای بسط و اصلاح DDC جهت متناسب کردن آن با هدف کتابشناسی جهانی کسب کرد.
اکنون این سیستم توسط FID جفظ شده است. یک مشکل بزرگ فرآیند کند روزآمد کردن سیستم به علت خمکانیزم بسیار بغرنج و پیچیده کار بازبینی و تجدید نظر بوده است. این ساز و کار درون داد جهانی را تأمین می کند اما بسیار وقت گیر است. اخیراً تلاش هایی شده است تا قابلیت بکارگیری UDC را برای ذخیره سازی کامپیوتری اطلاعات نشان دهند.
اصول اصلی. تنظیم و اقتباس DDC و UDC از خطوط کلی اساسی DDC در رده های اصلی و تقسیمات فرعی اولیه پیروی می کند. در نتیجه UDC همچون DDC یک طرح رده بندی عمومی است که در برگیرنده تمامی رشته های دانش است. در تقسیم بندی های موضوعی حرکت از عام به خاص پیش می رود. برای اینکه UDC به عنوان یک ابزار نمایه سازی بکار آید به تقیسمات فرعی بسیار دقیق تر از یک طرح رده بندی که اساساً برای اهداف قفسه بندی طراحی شده است نیازمند است. در UDC آینده نگری بیشتری هست تا در DDC.
رده بندی کولن(CC):رده بندی کولن توسط رانگاناتان، کتابدار برجسته هندی ساخته و پرداخته شد و از جانب بسیاری مهمترین نظریه پرداز حوزه رده بندی به حساب می آید. نوشته هایش درباره رده بندی که معروفترین اش درآمدی به رده بندی کتابخانه ای (چاپ سوم 1967) است اساس فرضیه رده بندی نوین را تشکیل می دهد. CC یک اظهار نامه شفاف از فرضیه رانگاناتان است. اگر چه CC حتی در هندوستان نیز به طور گسترده بکار نیامد فرضیه رانگاناتان به نحوی کلیه نظام های رده بندی و فهرست نویسی ای که هنوز مورد استفاده قرار می گیرد را تحت تأثیر قرار داده است.
اصول اصلی. دانش بشری کم و بیش به رشته های اصلی سنتی تقسیم می شود اما شباهت بین CCو سیستم های دیگر رده بندی در اینجا به فرجام می رسد.
CC یک طرح طبقه بندی چهریزه ای است. هر رده بندی بر طبق ویژگی های خاصی به نام چهریزه به مفاهیم یا عناصر اصلی اش تقسیم می شود. با منفرد کردن این عناصر متشکله رانگاناتان پنج مقوله پایه ای را تشخیص می دهد: شخصیت، ماده، انرژی، فضا و زمان که اغلب با عنوان MPEST بدان اشاره می شود.
هنگام طبقه بندی یک سند، رده بند بخش های تشکیل دهنده ای که که منعکس کننده تمامی جنبه ها و عناصر محتوی موضوعی اثر است تعیین می کند و مطابق با یک جریان ساختاری بنام فرمول چهریزه ای که به طور جداگانه برای هر رده اصلی طراحی شده است آنها را با هم ترکیب می کند. به این ترتیب بر خلاف طرح های طبقه بندی شمارشی CC شماره های کامل حاضر و آماده را در طرح رده بندی اش فهرست نمی کند. یک ترکیب یا تلفیق از نشانه گذاری برای آثاری که رده بندی می شود ساخته می شود.
رده بندی موضوعی (SC):پیش از رده بندی موضوعی براون عهده دار دو طرح رده بندی دیگر بود. رده بندی کوئین براون ( با همکاری جان هنری) در سال 1894 به وجود آمد. توسط براون اصلاح شد و در سال 1898 تحت عنوان رده بندی تعدیل پذیر منتشر شد.
اصول اصلی. آرایش رده های اصلی در SC به دنبال یک نظم و ترتیب پیشرفت علمی می آید. نظریه براون این گونه است که در نظم و ترتیب اشیاء ابتدا ماده و نیرو می آید که به زندگی می انجامد و زندگی هم به دنبالش فکر را دارد و نهایتاً فکر هم منجر می شود به پیشینه هایش.
رده بندی کتابشناختی(BC):هنری اولین بلیس بیش از سی سال از عمر خود را وقف مطالعه رده بندی و ایجاد و توسعه رده بندی کتابشناختی کرد
اصول اصلی. رده بندی اولیه بلیس اساساً یک رده بندی وجهی بود یا طبقه بندی به تفکیک رشته که در آن اطلاعات مربوط به هر پدیده ای در بسیاری از رشته ها و زیر رشته ها پراکنده شده است.
بسیاری از موضوعات جدید مانند علوم رسانه ای، فنون ثبت و ضبط و بازآفرینی، پردازش اطلاعات و غیره به ویرایش جدید آن اضافه شده است.
معمولاجمع آوری منابع کتابخانه ای ازطریق بخش یک هم عروفبه فراهمآ وری است انجام میشود که دربخش فنی یک کتابخانه قراردارد .دراین بخش سفارشها قرارداده میشوند ومنابع دریافت میشود.وظایف ومسئولیتها ی دیگربخش فراهم آوری ازیک کتابخانه تاکتابخانه دیگرتفاوت زیادی داردومعمولابه نوع واندازه کتابخانه –تعدادکارکنان موجود ونوعی ازکنترل حسابهای استفاده شده به وسیله سازمان مادرکتابخانه هامربوط است .
درمفهوم وسیع فراهم آوری شامل همه وظایف مربوط به بدست آوردن همه نوع ازمنابع کتابخانه شامل کتابها –نشریات ادواری –روزنامه ها –اسناددولتی –خدمات دیسکهای فشرده فقط خواندنی –گیت های رسانه ای –صفحه های صوتی وغیرهمیشود .دریک کتابخانه کوچک فهم حدود این فعالیتها آسان است زیرا معمولا آنها بخشی ازوظایف یکنفراست .
درچنین محیط کوچک نیازکمتری به دستورالعملهای پیچیده وجود دارد .هرچنددرکتابخانه های بزرگ حدود فراهم آوری بسیار پیچیده شده است واین وظایف ممکن است دربیش ازیک بخش ازکتابخانه انجام میشود.
انتخاب واقعی منابع کتابخانه به ندرت در بخش فراهم آوری انجام می گیرد.این مسؤلیت ها ممکن است به کارکنان کتابخانه در بخش مجموعه سازی یا مدیریت – به کارکنان بخش مرجع یا به اعضای مهم کتابخانه ها مثل استاد در کتابخانه دانشکده یا دانشمندان پژوهشگر در کتابخانه شرکتی خاص داده شود.
دو عملکرد اصلی که به وسیله کارکنان بخش فراهم آوری انجام می شود سفارش و دریافت است .در حقیقت درست این است که کارکنان فراهم آوری ممکن است تعداد زیادی از مسولیت های دیگر را داشته باشند و برای مدیریت وظایف متنوع دیگر آموزش دیده باشند .این دو وظایف مسولیت های اصلی آن ها هستند.
در این بخش پیشینه های دستی و خودکار و فایل ها گرداوری می شوند.هدف اصلی پیشینه ها و فایلها صرف نظراز شکل آنها تهیه یک تاریخچه مفید از سفارش ها ،رسید وجه و پرداخت هزینه منابع کتابخانه ای است . کارمنان کتابخانه از فایل ها برای جستجو ،دریافت ،حل مشکلات و جایابی منابع در دست آماده سازی استفاده می کنند.
پیشینه اصلی فراهم آوری سفارش خرید است .کتابخانه پیام رسمی را به کارگزار انتقال می دهد و از طریق آن تعداد معینی از نسخه های یک عنوان خاص درخواست می شود.در طول سالها شکل سفارش تغییر کرده از لیست های دستنویس تا برگه های تایپ شده سپس نوار مغناطیسی و سرانجام از پایانه های کتابخانه به کامپیوتر کارگزار انتقال می یابد.معمولا کتابخانه اختصاص میدهد یک شماره ای را به هر سفارش که صادر می شود تا هم کارگزار و هم کتابخانه بتوانند در ارتباطهای آینده به آسانی آن سفارش را تشخیص دهند.گاهی اوقات این سفارش خرید تعیین کننده یک لیستی از بسیاری عنوان های سفارش شده است. اما معمولا هرشماره ای تنها تعیین کننده یک عنوان است.شیوه دوم باید ترجیح داده شود زیرا عناوین چندگانه در یک لیست به ندرت به عنوان یک گروه ارسال،گزارش ،پیگیری و لغو می شود.
در یک زمان فایل مکاتبات از انواع مختلفی شامل:نامه های پیگیری ،پرس و جو درباره پرداختی ها و فاکتورها و نامه های مربوط به مشکلات در ارسال ها ،سفرشات دائمی ،کتابهای صدمه دیده و غیره در فراهم آوری رایج هستند.
هم چنان توصیه می شود آن دسته از مکاتباتی را که تفاهمات کاری را برای بقاء این تفاهمات ویا قرار دادها فراهم می کند حفظ کرد،اما ارتباطات گفتاری و الکترونیکی حتی در واحدهای غراهم آوری که از سیتم های خوکاراستفادده نمی کنند جایگزین مکاتبات نوشتاری شده است.
Acquiring:گردآوری/Assigns:اختصاص /Clientele:اعضا- کاربر
Claimed:پیگیری/Commonly:معمولا/Corresponden: مکاتبه، نامه نگاری
Duties:وظیفه/Establishes:ایجاد،خلق/Invoices:فاکتورها
Issued:صادر کردن/Operations:عملکرد/ Order: سفارش
Primary:مهم–اصلی /Procedure:مراحل - دستورالعمل/Scope: حدود- حوزه
Shipped:ارسال/Slip:برگه/Standing orders:سفارشات دائمی
درس 5 صفحه 61 شادی داودی
رده بندی کتابخانه کنگره
زمانی که کتابخانه کنگره به ساختمان جدیدش در سال 1897 منتقل شد طرح رده بندی جفرسون که برای سازماندهی مجموعه کتابخانه کنگره از اوایل قرن 19 مورد استفاده قرار گرفته برای مجموعه ای که متشکل بر یک و نیم جلد کتاب و سایر منابع ، نامناسب تشخیص داده شده است.
گرچه هم طرح رده بندی دیویی و هم طرح گسترش یافته کاتر هردو در کشور مورد استفاده کتابخانه ها قرار گرفته بود هیچ کدام مناسب برای استفاده در کتابخانه کنگره تشخیص داده نشده .
یک نظام رده بندی جدید به نام نظام رده بندی کنگره طراحی و ساخته شد.
فرانماها که هرکدام از آنها دربردارنده ی یک رده کامل یک زیر رده یا گروهی از زیررده ها بودند به طور جداگانه ای ایجاد و منتشر شدند.بنابراین گاهی اوقات این طور فکر می شد که این طرح مجموعه ای از طبقه بندی های رده بندی های خاص می باشد.در توسعه این سیستم رده بندی جدید طرح رده بندی گسترش یافته چارلز امی کاتر به عنوان راهنمای اصلی انتخاب شد هرچند که اصلاحات قابل توجهی در شماره گذاری ها ایجاد شد.
اصول و ساختار پایه :
همانند سیستم های رده بندی دیگری که در قرن 19 ایجاد شدند رده بندی کتابخانه کنگره اساسا یک رده بندی مبتنی بر رشته می باشد.کل حوزه دانش تقسیم شده است به رده های اصلی که مربوط به رشته های اصلی دانشگاه میباشد. به خاطر اینکه از حروف به عنوان نشانه های بیانگر رده های اصلی استفاده شده بود. تعداد رده های اصلی در رده بندی کتابخانه کنگره بیشتر از رده بندی دهدهی دیویی بود . رده های اصلی به زیر رده هایی تقسیم میشوند ، که خود آنها بعدا به تقسیمات فرعی دیگری در جنبه های شکلی ، مکانی ، زمانی و موضوعی تقسیم بندی می شوند.
بنابراین این سیستم دارای ساختار سلسله مراتبی است که از عام به خاص تقسیم بندی میشوند.
باید در خاطر داشت که سیستم رده بندی کتابخانه کنگره به عنوان یک سیستم رده بندی جهانی عمومی طراحی نشده بلکه بیشتر به عنوان یک سیستمی مناسب با مجموعه کتابخانه کنگره به طور اخص ایجاد شده است.بعدها تغییرات و تجدیدنظرهای سیستم تا حد زیادی توسعه آن مجموعه خاص را منعکس می کند.هم طرح اولیه و توسعه های بعدی رده بندی کتابخانه کنگره مبتنی بر پشتوانه انتشاراتی کتابخانه کنگره بود.به عبارت دیگر جزئیات رده بندی بر اساس نیازهای مجموعه رده بندی کتابخانه کنگره ایجاد شده است . این به نوعی توزیع به ظاهر نامتعادل نشانه ها را توضیح می دهد.
Literary warrant = ضمانت انتشاراتی
Partly = تا حدی seemingly= به ظاهر
Uneven=نامتعارف distribution=توزیع
Notation=نمادگزاری coordinated=هماهنگ
Modification=اصلاح hierarchical=سلسله مراتبی
Represent=نشان دادن
فرشته خواجوی
درس ششم قسمت دوم: استفاده از منابع مرجع
هر وقت یک منبع مرجع قسمتی از تجربه ما شد، آن نیاز کمتری بر فکر دارد تا سوال را با یک شکل پاسخ احتمالی هماهنگ کند. این شکل ها را می توان به دو بخش بزرگ تقسیم کرد:نوع کنترلی-دسترسی –هدایتی(نوع مرجع) و نوع منبع.
کتابشناسی ها
اولین طبقه یا شکل اصلی منابع مرجع کتابشناسی است. این شکل بصورتهای مختلف تعریف شده، اما معنی عمومی تر آن یک فهرست توصیفی نظامند از پیشینه ها است.
کنترل. خدمات کتابشناسی به عنوان یک ابزار کنترل سیاهه ی وارسی عمل می کند. این فهرستها بطور مفصل آنچه را که روز به روز و یا سال به سال تولید می شود به گونه ای فهرست می کند که هم گردآورنده و هم کاربر احساس می کنند از طریق سازماندهی کردن کنترلی بر روی جریان ثابت دانش نظارت دارند. کتابشناسی از طریق تحقیق (پیداکردن منبع خاص)، شناسایی، توصیف و رده بندی آماده می شود.
دسترسی. زمانیکه مدارک کنترل شدند، هریک از مدارک واحد برای دسترسی آسانتر به کارهای ذهنی (فکری) سازماندهی می شوند. تمامی انواع دسترسی ها از آثار مرجع را می توان بطور گسترده کتابشناسی تعریف کرد، اما آنها می توانند به شرح زیر تقسیم شوند :
1. کتابشناسی های منابع مرجع و ادبیات یک حوزه، بصورت کلی یا ماهیت موضوعی اند-مثلأ: راهنمای کتابهای مرجع یا منابع اطلاعاتی علوم سیاسی.
2. فهرست کتابخانه ای یا فهرست هایی از کتابخانه های متعدد برای دسترسی آسان از طریق یک فهرست مشترک از نظر فنی مرتب می شوند، اینها کتابشناسی نیستند اما اغلب به روش های یکسان استفاده می شوند.
3. کتابشناسی های شمارشی عمومی نظامند، که شامل شکل های مختلف از کتابشناسی اند-مثلأ: فهرستگان ملی.
4. نمایه ها و چکیده ها که معمولأ جدا از کتابشناسی قرار دارند مطرح می شوند به عنوان ابزارهای کتابشناسی-اینها فهرستهای نظامندی هستند که به تشخیص و بازیابی مطالب کمک می کند. نمایه فهرست مندرجات مجلات و روزنامه ها پر استفاده ترین اند که در انواع منابع مرجع استفاده می شوند. مثلأ: خوانندگان راهنمای ادبیات ادواری.
دستور. کتابشناسی ها بطور عادی خودشان پاسخ های نهایی را نمی دهند، اما کاربر را به منابع پاسخگو هداییت می کنند. برای استفاده مؤثرشان، مدارک فهرست شده باید در کتابخانه ها باشند یا از طریق سیستم های کتابخانه ای دیگر قابل دسترسی باشند.
امروزه دسترسی و کنترل منابع مرجع به روش های گوناگون در دسترس اند نه تنها در منابع چاپی، اما در شکل ماشین خوان هم وجود دارند. این امر برای شکل بعدی، نوع منبع صحیح نیست.
آثار نوع منبع معمولأ خودشان برای پاسخ دادن کافی اند. برخلاف نوع دسترسی آثار مرجع، خلاصه هستند.
دایرة المعارفها
تنها منابع پراستفاده همین دایرة المعارفها هستند، که ممکن است به عنوان آثاری که شامل: مقالات اطلاعاتی در هر حوزه ی دانش که معمولأ به ترتیب الفبا مرتب می شوند تعریف شوند. آنها برای پاسخگویی سولات خاصی درباره ی موضوعات فلان یا شخص بهمان مورد استفاده قرار می دهند یا سوالاتی که اینگونه مطرح می شوند"من می خواهم درباره ی فلان مطلب بدانم" مثلأ: دایرة المعارف بریتانیکا ، دایرة المعارف کتاب جهانی.
منابع داده ای
سالنامه ها، سال نماها، دستورنامه ها و راهنما ها همگی در همین رسته قرار دارند. همه ی این انواعی که اشاره کردیم کیفیتهای متفاوتی دارند اما در یک عنصر مشترک اند. آنها را مورد استفاده قرار می دهند تا منابع داده ای را برای وقایع ارجاع سریع پیدا کنند. علاوه برآن آنها جنبه های مختلفی از دانش بشری را پوشش می دهند.
واژه نامه ها
منابعی که اساسأ به جنبه های مختلف واژگان از معنی مناسب گرفته تا املاء آنها، به عنوان واژه نامه ها طبقه بندی شده اند. مثلأ: سومین واژه نامه جدید بین المللی وبستر.
منابع زندگینامه ای
منابع خود آشکار اطلاعات درباره ی افراد برجسته در حوزه های مختلف خاص اصطلاحأ به عنوان منابع زندگینامه ای می شناسند.مثلأ: کسانی که مرده اند (گذشتگان)، کسانی که زنده اند (معاصرین).
منابع جغرافیایی
شناخته شده ترین شکل منابع جغرافیایی اطلس ها هستند، که نه تنها کشورها را نشان می دهند بلکه ممکن است به تصویر بکشند توسعه تاریخی، توسعه اجتماعی و مراکز علمی. منابع جغرافیایی همچنین شامل واژه نامه های جغرافیایی، اعلام جغرافیایی و کتابهای راهنما. مثلأ: اطلس جهانی تایمز.
مدارک دولتی انتشارات رسمی هستند که توسط دولت فدرال و ایالتی و محلی سفارش داده شده یا منتشر می شوند. از آنجایی که اینطور منابع شامل: راهنما و آثار منبع هردو می شوند جداسازی در یک واحد خاص بیشتر برای سهولت و سازماندهی آنهاست تا بخواهیم توسط موقعیت مرجع جدا کنیم.
طبقه بندی محض منابع مرجع به تفکیک منابع مرجع و منبع اغلب در محیط های واقعی خیلی متمایز از هم نیستند. یک کتابشناسی ممکن است فقط تنها منبع مورد نیازی باشد اگر پرسش بطورمحض مربوط به تأیید یا سعی در تکمیل یک استناد کتابشناسی می باشد. متقابلأ همان کتابشناسی در پایان یک مقاله ی دایرة المعارف ممکن است شخص را به یک منبع دیگری ارجاع دهد. بطور کلی این دو نوع اصلی یعنی منبع و مرجع بیشتر برای تفاوت قائل شدن بین انواع اصلی کار مرجع مورد استفاده قرار می گیرند.
Compiler:گردآورنده / identification:شناسایی/literature: ادبیات
Union catalog: فهرستگان/primarily: اساسأ/distinguished: برجسته
Merely: بطورمحض/situation: موقعیت/article:مقاله
درس 2 قسمت دوم : ( از آخرین خط ص 24 تا 25 ) - (گردآورنده : خندان )
دزیافت فایل متنی (کلیک کنید) - رمز : 1233
بخش اول 2unit
فهرست نویسی
اصطلاح فهرست نویسی بر جریان فراهم کردن مدخل ها برای یک فهرست دلالت دارد. فهرست نویسی توصیفی به معنای فراهم کردن اطلاعات کتابشناختی بر پیشینه های فهرست نویسی به استثنای نمایش موضوعی است. به عبارت دیگر فهرست نویسی توصیفی شامل ارائه ی توصیف کتابشناختی و تعیین نقاط دسترسی از طریق اسامی و عناوین است.
در اولین روزهای خدمات کتابخانه، فهرست نویسی بیشتر یک فعالیت انفرادی برای هر کتابخانه بود. هر کتابخانه فهرست خودش را با مناسب ترین روش برای اهدافش فراهم می کرد. پیشینه های کتابشناختی در شکل ها و سبک هایی ارائه می شدند که از کتابخانه ای به کتابخانه ای دیگر تفاوت داشت.
به تدریج، کتابداران به مزایای همکاری بین کتابخانه ای و استاندارد کردن اقداماتشان پی بردند. نیاز به قواعد کار فهرست نویسی آشکار شد. تناسب پیشینه های فهرست نویسی در فهرستهای کتابخانه های مختلف خدماتی را برای کاربرانی که از یک کتابخانه به کتابخانه ی دیگر می رفتند آسان می کند. این فرآیند زمینه همکاری کتابخانه ها را فراهم می کند و از طریق فهرست نویسی متمرکز یا تعاونی صرفه جویی در فعالیتهای کتابخانه به وجود می آورد.
از اواسط قرن 19، مجموعه ای از قواعد فهرست نویسی به وجود آمدند. هر قانون جدید سعی می کرد که قوانین قبلی اش را توسعه دهد. قواعد اولیه بیشتر تلاشهای افراد را نشان می دهد، و قواعد بعدی نتیجه ی تعهدات مشترک هستند.
تعریف و هدف
یک فهرست، یک لیست و شاخصی است از یک مجموعه ی کتاب و یا دیگر مواد. این قادر می سازد استفاده کننده را که بیابد:
- چه موادی در حال حاضر در مجموعه وجود دارد.
- ممکن است در کجا این مواد پیدا شوند.
ممکن است که مجموعه با یک یا چند کتابخانه یا پایگاههای خدمات اطلاعاتی مرتبط باشد. در صورت دوم، فهرست موسوم است به "فهرست مشترک".
فهرست وجوه مشترک زیادی با کتابنامه دارد، که همچنین لیستی از کتابها و یا دیگر مواد است. قواعد یکسانی برای تدوینشان وجود دارد و آنها را می توان به جای یکدیگر به کار برد.
کتابشناسی محض شاخصی برای مجموعه ی خاص نیست بلکه فقط لیستی از کتابها و یا دیگر مواد در حوضه ی محدودی است، زیرا این واقعا غیر ممکن است که بتوان همه ی مواد از همه ی کشورها و همه ی دوره ها درباره ی همه ی موضوعات را فهرست کرد.
هنر (یا احتمالا علم ) فهرست نویسی هم به فهرست ها و هم به کتابشناسی ها مربوط می شود . این هنر توصیف و فهرست کردن منابع است به طریقی که تا حد ممکن ماهیت و دامنه آنچه که موجود است را سهل و ممکن می کند ، یعنی در کجا این منابع قرار دارند و می توان آنها را بدست آورد .
فرایند فهرست نویسی
جامعه معاصر یک انفجار خارق العاده اطلاعاتی را تجربه می کند : این امر به رشدی مناسب با انتشار کتب و دیگر مواد که نقش حاملان اطلاعات را ایفا می کنند منجر شد . به طورکلی ، بدون کمک فهرست نویسی اکنون فهمیدن اینکه چه منابعی موجود است و در کجا می توان آنها را بدست آورد ، اگر غیر ممکن نباشد در حال حاضر عملی نیست .
فرایند فهرست نویسی اساسا شامل دو فعالیت است : اول ایجاد شناسه مناسب درمورد چیز خاصی است و دوم کاربرد بعدی این و دیگر مدخل ها برای ساختن فهرست واقعی است . کامپیوتر نمی تواند کار اول را انجام دهد ،یعنی عنصری خردمندانه که در حال حاضر تنها انسان می تواند آن را انجام دهد ، تولید یک مدخل فهرستی مستلزم پاسخ گفتن به سؤالاتی نظیر : عنوان کتاب چیست ؟
چه شخصی یا سازمانی مسئول فهرست مطالب است ؟ چه کسی آن را منتشر کرده است؟ چه زمانی منتشر شده است ؟ و غیره . سؤالاتی نظیر اینها را نمی توان با یک ماشین پاسخ داد . برای مثال ، نمی تواند بین یک نویسنده ، و یک عنوان فرق گذارد.
اما کامپیوتر قادر است وظایف گوناگون دفتری مربوط به بکارگیری مدخل ها را انجام دهد . مثلا کامپیوتر می تواند به سرعت مدخل های فهرست را مرتب کند ، و یا مدخل هایی را که هماهنگ با یک مقطع جستجوی خاص هستند را جستجو کند . و تسهیلات تجسس که فراهم میاید بسیار قویتر است از آنچه با فهرست راهنمای دستی امکان پذیر است .
کامپیوتر مدخل را به هر نظمی که ما می خواهیم دوباره مرتب می کند ، ممکن است که بعنوان ابزار ایجاد یک فهرست یا کتابشناسی در نسخه چاپی به کار برده شود ،یعنی اینکه به صورت فبلم یا روی کاغذ نوشته شده چاپ شده باشد . با این وجود امروزه رایج تر است که از دسترسی پیوسته بهره بگیریم . به این معنا که مداخل یک فهرست را در یک ماشین ذخیره کرد و بنابر هر نیاز کاربر می توان آن را جستجو کرد و به آنها نمایش داد.
کلمات
access points= نقاط دسترسی
advantages= مزایا
bibliographic deion = توصیف کتابشناختی
bibliography = کتابنامه
catalog record = پیشینه ی فهرست
centralize= متمرکز
codification = قواعد
compilation = تدوین
compatibility = تناسب، هماهنگی
cooperative = تعاونی
deive cataloging = فهرست نویسی توصیفی
economize = صرفه جویی کردن
entries = مدخل ها
gradually = به تدریج
principles = قواعد
presentation = ارائه
some restricted = محدود
subject representation = نمایش موضوعی
varied = تفاوت داشتن
undertakings = تعهدات
union catalog = فهرست مشترک
Contemporary = معاصر
Extraordinary = خارق العاده
Explosion in knowledge = انفجار اطلاعات
Corresponding = مطابق
Operation = عملکرد
Manipulation = بکارگیری
Intellectual = عقلانی ، خردمندانه
Distinguish = تشخیص دادن
Clerical = دفتری
Sort = مرتب کردن
Requirement = نیاز