درس دوم ، بخش دوم (ناهید رضایی)

فهرستنویسی توصیفی

کاتر کارکردهای فهرست نامه کتابخانه را بیش از 100 یال پیش تعریف کرده است که آن باید:

1-شخص را قادر سازد تا یک کتاب را بیابد وقتی که:

نویسنده

عنوان                شناخته شده است.

موضوع

2- آنچه را که یک کتاب خانه دارد نشان دهد :

بوسیله یک نویسنده معین    ،در مورد یک موضوع مشخص ،           در هر نوع خاص از ادبیات

3- کمک به انتخاب یک کتاب :

به لحاظ ویرایش و ویژگی آن (ادبی یا موضوعی)

این اهداف هنوز هم معتبراند اما واژه کتاب باید جایگزین "فقره " یا سند شود وکلمه "نویسنده " باید جایگزین شخص یا فرد مسءول شود . این بدین علت است که هم اینک کتابداران با چیزی بسیار بیش از واژگان چاپ شده سرو کار دارند مثلا صفحه های سمعی و بصری ،میکرو فیلم ها ، فایل های کامچیوتری وغیره.

سازماندهی توصیفی

توصیف کتابشناختی که به بخش های زیر تقسیم می شود مرسوم است به ناحیه و به ترتیب زیر ارائه می شود : 

عنوان و بیان مسئولیت ، ویرایش ، جزئیات خاص مواد (نوع نشر)، انتشار ،توزیع و غیره، توصیف ظاهری ،فروست ،یادداشت ها

شماره استاندارد و شرایط دسترسی

هر یک از این ناحیه ها باز هم به تعدادی عنصر دیگر تقسیم می شود که مطابق با نوع انتشار یا رسانه تغییر می کند . هر پیشینه کتابشناختی یک یا چند مدخل بازیابی بدست میدهد که بدان وسیله این پیشینه بازیابی می شود .

برای یک پیشینه فهرستنویسی ،یک نقطه دسترسی به شکل سر عنوانی که به نوصیف اضافه می شود ارائه می گردد .

هر عنوانی که به پیشینه اطلاق می شود سپس به مدخل فهرست راه می یابد .اساس نقطه دسترسی می تواند محتوای موضوعی اثر باشد . در این حالت نام آن شناسه موضوعی است و سرشناسه ای که بکار برده می شودموسوم به سر عنوان موضوعی یا مبنای نقطه دسترسی می توانند شناسه گر فهرستنویسی باشد.مانند نویسنده یا عنوان اثر این نقطه دسترسی ب وسیله قوائد فهرستنویسی توصیفی تعیین می شود . چهار گونه مدخل کتابشناختی که در یک فهرست یافت می شود عبارتست از :

1.نام اشخاص که نقش های خاصی ایفا کرده اند :

الف. نویسندگان   ب. ویراستاران و گرداورندگان   ج.  مترجمان   د. تصویر گران ه. اشخاص مربوطه دیگر (مثلا ،مخاطبان مجموعه نامه ها )

2- نامه ی تنالگانی مربوط به مدرک که توصیف می شوند در وضغیتی به جز تولید کننده وتوزیع کننده .

3-                   عنوان ها

4-                   فروست

5-                   در میان شناسه های دسترسی که به پیشینه فهرست اختصاص داده می شود. یکی به عنوان سر شنایه اصلی انتخاب می شود . دیگر سرشناسه های دسترسی شناسه های افزوده نامیده می شود .

6-                   پیشینه ای که مدخل اصلی را دارد یک پیشینه فهرست کامل از آن فقره راارائه می کند واز نظر شکل با آنچه که آن فقره بطور یکسانی با آن شناخته و ذکر می شود ارائه می گردد.